Snaga srpske vojske na fotogramima

Fotogrami iz filmova koje su od 1914. do 1918. godine radili snimatelji iz Srbije, ali i iz savezničkih i neprijateljskih zemalja, udahnuli su duh snage i hrabrosti koja je ostala zapamćena na filmu i fotografijama i oživjeli scene iz Prvog svjetskog rata u Galeriji Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske.

Izložba “Srbija i Srbi na filmu u Prvom svjetskom ratu”, koja je otvorena u utorak uveče, okupila je posjetioce koje je zanimao jedan od najvećih istorijskih događaja.

Postavka je dio programa “U kontekstu”, koji organizuje Kinoteka Republike Srpske u saradnji sa Jugoslovenskom kinotekom iz Beograda, povodom obilježavanja 100 godina od početka Velikog rata.

Posjetioci su imali priliku da vide i faksimile različitih dokumenata i odobrenja srpske vojske za snimanja.

“Materijali su izvorni i čuvaju se u Jugoslovenskoj kinoteci. Izložba je naše ogledalo, pokazuje srpsku vojsku u Prvom svjetskom ratu. Srbija je tada imala organizovanu proizvodnju, odnosno snimanje ratnih dokumenata, za razliku od posljednjeg rata, kada se vrlo malo snimalo ili se manipulisalo tim materijalom”, rekao je direktor Kinoteke Republike Srpske Milovan Pandurević.

Ministar prosvjete i kulture Republike Srpske Goran Mutabdžija je naglasio da nema opštine u Republici Srpskoj koja nije dala dobrovoljce srpskoj vojsci tokom Velikog rata.

Jedan od autora izložbe Aleksandar Erdeljanović podsjetio je na brojne sačuvane kadrove o radu Vrhovne komande i proboju Solunskog fronta, ali i na kapitalne materijale kao što su požar Soluna i proces Dragutinu Dimitrijeviću i drugovima.

“Bez obzira na to što je u mraku ratova mnogo krunskog filmskog materijala o Prvom svjetskom ratu zauvijek nestalo, sačuvani snimci naših i stranih snimatelja 1914 – 1918. godine ostaju kao svijetal primjer požrtvovanja i istinoljublja ljudi koji su ih stvarali u jednom od najtežih perioda istorije dvadesetog vijeka”, istakao je Erdeljanović.

U Galeriji Akademije izložba “Srbija i Srbi na filmu u Prvom svjetskom ratu” biće otvorena do 21. novembra.

Živojin Mišić

Direktor Jugoslovenske kinoteke Radoslav Zelenović citirao je načelnika štaba Živojina Mišića, koji je u Valjevu 14. avgusta 1914. godine rekao: “Da bi se važniji borbeni momenti sačuvali za budućnost i u slici, odobravam da g. Đoka Bogdanović, hotelijer iz Beograda, sa g. Černovim, slikarom, može vršiti kinematografska snimanja u oblasti dejstva naših trupa. G. Černov može pored ovoga vršiti i obična fotografska snimanja….”

Izvor: Glas Srpske