Ekspanzija trgovine paketima akcija na Banjalučkoj berzi

Promjena vlasničke strukture i prodaja velikih paketa akcija dovela je do ekspanzije blok poslova u ovoj godini na Banjalučkoj berzi.

Podaci Centralnog registra hartija od vrijednosti RS pokazuju da je vrijednost blok transakcija u prvih devet mjeseci ove godine porasla za četiri puta u odnosu na isti prošlogodišnji period.

Blok posao je klasičan oblik trgovine akcijama čija najmanja vrijednost iznosi 500.000 KM, a transakcija se odvija na vanberzanskom tržištu. Naime, iako se posao prijavljuje na berzi, transakcija se obavlja na osnovu ugovora između kupca i prodavca akcija. Treća lica nemaju pravo da kupuju akcije obuhvaćene blok transakcijom niti mogu uticati na cijenu po kojoj dvije strane obavljaju taj posao.

Posredstvom Banjalučke berze u prvih devet mjeseci ove godine obavljene su 33 blok transakcije vrijedne 42,84 miliona KM, a u paketima su se našla 37,74 miliona akcija. Vrijednost 11 blok transakcija obavljenih tokom prvih devet mjeseci 2014. godine dostigla je 10,51 milion KM, a vlasnika je promijenilo 10,15 miliona hartija od vrijednosti.

Na ovogodišnju ekspanziju blokovskih transakcija uticala je promjena vlasničke strukture u Novoj banci Banjaluka i Društvu za upravljanje investicionim fondovima “Cepter invest”, koje upravlja najvećim investicionim fondom u Srpskoj – “Cepter fondom”. Pakete akcija Nove banke kupilo je više poznatih domaćih biznismena, dok je “Cepter invest” preuzeo njemački investitor Georg Taler.

Direktor Banjalučke berze Milan Božić kaže da su blok poslovi specifična vrsta trgovanja akcijama čiji se broj i vrijednost nepredvidivo mijenjaju.

“Blok poslovi se odvijaju prema dogovoru ugovornih strana i samim tim se ni vrijednost prometa ne može predvidjeti” kaže Božić i navodi da je značajno da ovih poslova bude što više, što doprinosi razvoju i likvidnosti tržišta.

Direktor brokerske kuće “Eurobroker” iz Banjaluke Boris Majstorović kaže da se vrijednost blok posla dobije tako što broj akcija u paketu bude pomnožen sa posljednjom prosječnom cijenom akcije.

“Svi veći poslovi se završavaju ovim putem i ukoliko bude dovoljno velikih investitora može se očekivati nastavak ekspanzije ove vrste poslova” kaže Majstorović.

Za sada nije zabilježen slučaj trgovine obveznicama u okviru blok posla i u svim paketima su se nalazile akcije.

Istorija

Prvih šest blok transakcija u Srpskoj obavljeno je posredstvom Banjalučke berze 4. aprila 2012. godine. Od osnivanja Banjalučke berze do sada je izvršena 71 blokovska transakcija u vrijednosti od 87,98 miliona KM.

Blok poslovi u prva tri kvartala

2015.
33 transakcije

42,84 miliona KM vrijednost transakcija

37,74 miliona prometovanih akcija

2014.
11 transakcija

10,51 milion KM vrijednost transakcija

10,15 miliona prometovanih akcija

Izvor: Glas Srpske