Veliki broj prijava zbog neželjenih reakcija na lijekove

Agenciji za lijekove i medicinska sredstva BiH lani su stigle 203 prijave na neželjene reakcije na medikamente, što je najviše u proteklih pet godina, a najčešći prigovori odnosili su se na citostatike.

Obaveza pacijenata je da neželjena dejstva lijekova prijave svom ljekaru, a oni dalje nadležnim institucijama koje su zadužene za promet lijekova.

U Agenciji ističu da su osim ljekara, neželjena dejstva na medikamente lani prijavili i apotekari kao i nosioci dozvola za stavljanje lijekova u promet. Od ukupnog broja pritužbi, 63 su stigle iz Republike Srpske. Najviše pacijenata koji su iskusili neželjene reakcije na lijekove bilo je ženskog pola, a među onima koji su zatražili pomoć ljekara zbog osipa, gušenja i drugih neželjenih reakcija bilo je i djece.

“Od ukupnog broja prijavljenih neželjenih reakcija na lijekove, 15 ih je dovelo pacijenta u životnu ugroženost. Najčešća reakcija bila je koprivnjača, odnosno alergijska reakcija na koži, a česte su bile i mučnine i pad krvnog pritiska, osip, povraćanje i slabost” – navedeno je u izvještaju Agencije o neželjenim dejstvima lijekova i medicinskih sredstava u BiH, za prošlu godinu.

U izvještaju je istaknuto da su neželjene reakcije najčešće izazivali lijekovi za liječenje zloćudnih bolesti, zatim raznih infekcija, medikamenti za srce i kardiovaskularni sistem, dok je najmanje neželjenih reakcija bilo izazvano lijekovima koji djeluju na koštano-mišićni sistem i organe za disanje.

Nacionalni koordinator za maligna oboljenja u RS Zdenka Gojković kaže da su neželjena dejstva pri upotrebi citostatika i drugih lijekova za liječenje malignih oboljenja veoma česta.

“Pad leukocita i anemija su najčešće neželjene reakcija na citostatike, dok se kod liječenja biološkom terapijom češće pojavljuju kožne promjene” – kazala je Gojkovićeva.

Dodala je da se prilikom izrade kliničkih studija za nove lijekove, osim efekata liječenja, obavezno navode i neželjeni efekti.

“Na osnovu toga propisujemo terapiju, odnosno povećavamo ili smanjujemo dozu lijeka” – dodala je Gojkovićeva.

Specijalista porodične medicine u banjalučkom Domu zdravlja Mladen Šukalo naglašava da su pacijenti dužni da o svakoj neželjenoj reakciji na propisanu terapiju obavijeste svog porodičnog ljekara.

“Neželjene reakcije se često dešavaju za vrijeme terapije antibioticima kod pacijenata koji su alergični na ove medikamente. Ima i onih kod kojih određeni analgetici izazivaju neželjena dejstva” – rekao je Šukalo.

Ističe da se ove reakcije na pojedine lijekove uglavnom manifestuju u vidu osipa na koži, gušenja, a nerijetko i probavnih smetnji.

“Kada se pojave bilo kakve neželjene reakcije ili sumnje na neželjena dejstva lijeka, pacijentu se prekida terapija i pruža adekvatna medicinska pomoć. Uglavnom postoje zamjenski lijekovi koji se propisuju u tim situacijama” – dodao je Šukalo.

Vakcine

Prema podacima Agencije za lijekove i medicinska sredstva BiH u prošloj godini bilo je i pritužbi na neželjene reakcije na vakcine.

“Iz Zavoda za javno zdravstvo FBiH stiglo je 20 pritužbi na neželjena dejstva vakcina” – navedeno je u izvještaju Agencije.

Izvor: Glassrpske/ Milijana Latinović