Jesenji salon čeka nasljednika

Ako je 1962. godine Banjaluka bila zrela da napravi ozbiljnu manifestaciju “Jesenji salon”, koja se i danas vrlo referentno spominje u mnogim knjigama i tekstovima istoričara umjetnosti bivše Jugoslavije, onda moramo da stavimo tačku ili upitnik sa tačkom nad krugom koji se završio 1990. godine.

Rekla je ovo za “Glas Srpske” direktor Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske Ljiljana Labović-Marinković. Muzej savremene umjetnosti RS organizuje izložbu “Pet decenija banjalučkog Jesenjeg salona”, koja će biti otvorena sutra u 20 časova u Muzeju savremene umjetnosti Republike Srpske.

Da li smo spremni da se suočimo sa činjenicom da nam opet treba takva manifestacija ili neki novi model kao što je ponudio “Protok” izložbom “Spa port” koja se dogodila tri puta u Banjaluci – pita se Labović-Marinković.

Kustos izložbe Sarita Vujković takođe smatra da bi “Spa port” u organizaciji Centra za vizuelnu komunikaciju “Protok” mogao da bude dobar model kako da se nastavi “jesenji model”.

Banjalučki “Jesenji salon” je tokom trideset godina svoga postojanja od regionalne smotre likovnog stvaralaštva, postupno prerastao u izuzetno značajnu i nezaobilaznu manifestaciju jugoslovenskog, a u jednom trenutku i međunarodnog karaktera – kaže Vujkovićeva.

Podsjeća da su četrnaest “Jesenjih salona” (petnaesti je bio pripremljen 1992. godine, ali je zbog rata otkazan) pokazali najznačajnija dostignuća domaćih i stranih umjetnika izabranih od strane najeminentnijih jugoslovenskih istoričara i teoretičara savremene umjetnosti.

Izložba “Pet decenija banjalučkog Jesenjeg salona” osmišljena je s ciljem obilježavanja pedeset godina od osnivanja ove značajne jugoslovenske bijenalne manifestacije likovnih umjetnosti i biće otvorena do 15. februara 2013. godine – kaže Vujkovićeva.

Banjaluka je u periodu od 1962. do 1992. godine bila nosilac izuzetno značajne likovne manifestacije, koja je pokazala da je bila među rijetkim gradovima bivše Jugoslavije koji su imali sluha i otvorenosti prema svim pozitivnim idejama i tendencijama iz oblasti vizuelne umjetnosti.

Ljiljana Labović-Marinković kaže da Muzej priprema ozbiljnu monografska publikaciju.

Desetog februara 2013. godine, kada slavimo Dan Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske, napravićemo okrugli sto, druženje sa nekolicinom kustosa, selektora bivših salona, umjetnika koji su izlagali. Progovoriće o “Jesenjem salonu” da vidimo gdje smo mi danas i kako salon ili neka manifestacija drugog tipa treba da živi ubuduće u Banjaluci – najavila je Ljiljana Labović-Marinković.

Četrnaest “Jesenjih salona”, održanih u periodu od 1962. do 1989. godine, pružilo je likovni pluralizam u okviru kojeg se mogla uočiti potreba i želja da se izađe iz lokalne atmosfere i potraži vlastiti identitet u okviru različitih umjetničkih izražavanja.

Nešto što je 1962. godine bilo zrelo da se događa u Banjaluci i čiji su rezultati današnji eksponati koji čine najreferentniji dio naših zbirki treba da podsjeti javnost Republike Srpske na činjenicu da je ovaj grad prije pedeset godina bio dorastao velikom jugoslovenskom događaju koji je poslije nekoliko godina prerastao u međunarodnu manifestaciju – kazala je Labović-Marinković.

Na značaj “Jesenjeg salona” podsjetila je i istoričar umjetnosti Vidosava Grandić.

“Jesenji saloni” su Banjaluku kao jedan od kulturnih centara tadašnje BiH zaista svrstali u red izuzetno značajnih, zato što je na salonima okupljala najznačajnija imena u oblasti likovnog stvaralaštva, ali i ugledne kritičare i teoretičare umjetnosti. U Banjaluci su ostajala, što će posvjedočiti i ova izložba, djela umjetnika koji su činili okosnicu savremene jugoslovenske likovne scene – kaže Grandićeva.

Smatra da bi trebalo ponovo pokrenuti veliku likovnu manifestaciju.

Danas možemo da razmišljamo o nečemu što bi ponovo pokrenulo umjetnike sa svih prostora bivše Jugoslavije da se odazovu pozivu za manifestaciju koja bi bila nasljednik Salona. Ali to bi iziskivalo mnogo novca – rekla je Grandićeva.

Sarita Vujković ukazuje na suštinu koju je “Jesenji salon” imao na širem prostoru.

Ako se “Jesenji salon” uporedi sa drugim opštejugoslovenskim i internacionalnim izložbama, organizovanim i održavanim širom jugoslovenskog umjetničkog prostora, može se primijetiti da je ova banjalučka manifestacija pripadala malobrojnom tipu izložbi kritičkog karaktera, koja je sa selektivno izabranim izlagačima uspijevala da registruje neke suštinske probleme jugoslovenske umjetnosti – kazala je Vujkovićeva.

Posjetioci izložbe imaće priliku da vide značajna djela koja su uticala na umjetničke tokove druge polovine 20. vijeka.

Izložbu čini izbor nagrađenih i otkupljenih djela sa ove manifestacije koja se čuvaju u fundusu Muzeja savremene umjetnosti Republike Srpske – više od 150 slika, grafika, crteža, skulptura i objekata, jugoslovenskih i stranih umjetnika – rekla je Vujkovićeva.

Umjetnici koji su zastupljeni u izložbi posvećenoj “Jesenjem salonu” su Pierre Alechisky, Zao Wou Ki, Shoichi HasegawaS, Stanley William Hayter, Jean Messagier, Achille Perilli, Luc Piere.

Ljubitelji likovne umjetnosti uživaće u upoznavanju sa djelima Ivana Tabakovića, Boška Kranovića, Vladimira Veličkovića, Petra Omčikusa, Kose Bokšan…

Među brojnim djelima koja će biti postavljena posjetioci će moći da pogledaju stvaralački rad Koste Angelija Radovanija, Ljube Ivančića, Otona Gliha, Ivana Lovrenovića, Rika Debenjaka, Halila Tikveša, Velizara Krstića, Emira Dragulja, Radovana Kragulja, Ismara Mujezinovića i Gustava Gnamuša.

Cilj

Cilj izložbe je da se široj javnosti prezentuju umjetnička djela uz monografsku publikaciju koja će u potpunosti sagledati važnost ove manifestacije za sredinu u kojoj je osnovana. Podsjetiće javnost i u kojim je uslovima začeta, i značaj njenog trajanja, kao i mogućnosti nastavljanja tradicije uz uključivanje u savremene umjetničke tokove današnjice – kaže Sarita Vujković.

Izvor: Glas