Zašto Kočić nije sahranjen u Banjaluci?

O Petru Kočiću – za mlađe generacije – se zna sve. Ili, gotovo sve. Svedeno u par riječi Petar je bio književnik i narodni tribun, a na njegovo djelo svake godine, političari i kulturni radnici podsjećaju nas kroz bogat program “zborovanja” posvećenog ovoj krajiškoj gromadi.

Malo je savremenicima poznato – zašto jedna od najčuvenijih ličnosti iz krajiške (bliže i dalje) istorije – nije i sahranjena u Banjaluci. Kočić je umro 1916. godine u Beogradu gdje je sahranjen na jednom starom groblju.

A da je bilo pokušaja da se zemni ostaci prenesu u Banjaluku najbolje opisuje Vuk Jelovac, koji je jedan period radio kao dopisnik “Politike” iz “krajiške ljepotice”.

Vuk zapisuje:

“Početkom 1930. godine osnovano je u Banjaluci “Zmijanje”, drštvo za podizanje spomenika i prenos kostiju Petra Kočića iz Beograda u Banjaluku. Pošto je početkom 1932. godine spomenik (koji su izradili vajari Antun Avgustinčić i Vanja Radauš) bio gotov, to su se vršile pripreme oko prenosa kostiju pok. Kočića….”.

Budući da su dobili saglasnost supruge Milke, da su sređeni svi “papiri”, da je na groblju “Sv. Pantelija” iskopana raka za (drugu) sahranu P. Kočića, delegacija “Zmijanja” se zaputila u Beograd. U delegaciji je bio i Vuk Jelovac.

U Banjaluci je za 6.11.1932. godine zakazana svečanost: otkrivanje spomenika i prenos i sahrana zemnih ostataka Petra Kočića.

Po dolasku u Beograd – svjedoči Vuk Jelovac – delegacija “Zmijanja” naišla je ” na neočekivane poteškoće”.

“Naime,u zadnji čas, članovi porodice pok. Kočića, odustali su od date privole da se Kočićeve kosti prenesu iz Beograda u Banjaluku…”.

Jelovac objašnjava da je supruga Milka postavljala “neprihvatljive zahtjeve”. A taj događaj je naišao na oštru osudu i tadašnjoj beogradskoj štampi, a da je “supruga Milka Kočić isključena iz svih beogradskih društava gdje je bila članica”.

Na zakazani datum otkriven je samo spomenik, dok je u grobnicu namjenjenu narodnom tribunu, sahranjen dr. Dimitrije Zakić, zaslužni član društva “Zmijanje” koji je umro 1938. godine /o Zakiću i njegovom sinu slijedi opširniji tekst u nastavku serijala BL NIS/.

Grobnica Dimitrija Zakića

Vuk Jelovac piše da je nakon Zakićeve sahrane jedan Banjalučanin rekao:

“Nije kome je namjenjeno nego kome je suđeno”!

Grobnica Dimitrija Zakića

Banjalučane danas na Petra Kočića svakodnevno “podsjeća” centralni park koji je kroz razne vremenske periode mijenjao “profil” posebno u ljetnjem periodu.

Tada je naših sugrađana – malih i velikih – najviše u omiljenom parku u kojem dominira spomenik borcu za narodna prava. A i “Kočićev zbor” koji se održava pola vijeka u zadnjoj sedmici avgusta mjeseca.

Banjaluka.com / Autor: Slobodan Pešević