45 godina od razornog zemljotresa u Banjaluci

Danas se navršava 45 godine od razornog zemljotresa koji je 1969. godine pogodio Banjaluku kada je poginulo 15 osoba, 1.117 ljudi je teže ili lakše povrijeđeno.

U jutro 27. oktobra 1969. godine grad je u potpunosti bio razoren od udara jačine devet stepeni po Merkaliju, odnosno jače od šest stepeni po Rihteru.

Zemljotres je počeo neuobičajeno jakim “prethodnim udarom” 26. oktobra u popodnevnim časova, a podrhtavanje se nastavilo do u 9 sati i 11 minuta časova kada je “vrijeme za Banjuluku stalo”.

Potpuno je uništeno 11 000 stanova, aveliki broj je pretrpio znatna oštećena. Cijeli grad je ostao bez struje i vode. Velika oštećenja nanesena su školskim (266), kulturnim (146), zdravstvenim (133), društvenim i objektima javne uprave administracije (152).

Privreda je pretrpjela značajne gubitke, a sva preduzeća naredni period radila su značajno smanjenim kapacitetima, dok su neka potpuno prestala sa proizvodnjom.

Svi satovi u Banjaluci pokazuju tačno vrijeme, osim jednog na Trgu Krajine na kome kazaljke pokazuju 9 sati i 11 minuta, a kao datum je naveden 27. oktobar 1969. godine.

Ovaj potres je najjači koji se desio na teritoriji BiH, a ostavio je katastrofalne posljedice u 15 krajiških opština uključujući ljudske žrtve i ogromnu materijalnu štetu.

Јedna od “vječnih” karakteristika Banjaluke je podrhtavanje tla na kojem je smještena.

Seizmogeno područje obuhvata pojas oko grada, prečnika između 50 i 60 kilometara, a o jakoj seizmičnosti svjedoče morfologija reljefa, pisani podaci u posljednjih 100 godina i najnovija instrumentalna mjerenja.

Vojska je tada, zajedno s građanima, raščišćavala ruševine i oslobađala povrijeđene. Ljudi su danima bili na ulicama, mnogi su ostali bez svojih domova, ali pomoć je stizala sa svih strana.

Zahvaljujući velikoj solidarnosti stanovništva iz svih krajeva bivše Јugoslavije, ali i pomoći iz Evrope i svijeta, Banjaluka je ponovo stala na noge.

Novu zgradu Gimnazije Banjaluci je poklonio grad Sarajevo, Osnovnu školu “Georgi Stojkov Rakovski” bugarski narod, dok je škola u Slatini nazvana “Holandija”, jer je holandska Vlada donirala sredstva za njenu izgradnju.

Izvor: RTRS