Svi lijekovi izazivaju neželjene reakcije

Kada se istovremeno uzimaju najmanje dva lijeka, može da dođe do njihove interakcije, što utiče i na njihovu kliničku efikasnost.

Interakcija se klinički ispoljava kao neželjeno dejstvo. Zbog toga se preporučuje, kad god nam ljekar propiše neki lijek, uključujući i antibiotik, da ga obavezno obavjestimo o svim drugim medikamentima koje uzimamo, kao i o biljnim preparatima, čajevima ili vitaminima koje koristimo.

Veoma je važno da ga informišemo i o životnim navikama, kao što su sunčanje, trčanje u prirodi i slično, jer neki lijekovi, a među njima i antibiotici, mogu izazvati tzv. fotosenzitivne reakcije na koži.

“Osim toga, akutna primjena alkohola izaziva inhibiciju mikrozomnih enzima jetre koji učestvuju u metabolizmu mnogobrojnih lijekova i supstanci”, kaže za “Novosti” profesor dr Milica Prostran, specijalista kliničke farmakologije, uži specijalista kliničke farmakologije – farmakoterapije Medicinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, član Posebne radne grupe za racionalnu upotrebu antibiotika Ministarstva zdravlja Republike Srbije. – Hronična primjena alkohola, s druge strane, izaziva indukciju, tj. povećanje količine tih enzima, koji posljedično mogu ubrzati metabolizam drugih, paralelno primjenjenih lijekova.

I sami antibiotici mogu imati mnogobrojna neželjena dejstva. To ne zavisi od toga da li se oni koriste kako treba. Svi lijekovi mogu da izazovu neželjena dejstva i kada se koriste u propisanim dozama.

“Nema lijeka koji ne izaziva neželjena dejstva”, napominje dr Prostran. – Ona se ispoljavaju na skoro svim organima i organskim sistemima. Tako, “ampicilin” izaziva mučninu, povraćanje, proliv, osip i u tom slučaju treba obustaviti primjenu. Rjeđe se javlja kolitis – zapaljenje crijeva, a mogu da se ispolje i reakcije preosjetljivosti, uključujući urtikariju: koprivnjaču, groznicu, bolove u zglobovima, osip, angioedem, anafilaktičku reakciju, bolest sličnu serumskoj bolesti.

Profesorka Prostran ističe da veoma rijetko može da nastane toksičnost na nivou centralnog nervnog sistema uključujući i konvulzije, naročito kod pacijenata koji uzimaju velike doze penicilina i kod kojih je oštećena funkcija bubrega, intersticijalni nefritis, hematološka neželjena dejstva.

“Samoliječenje nije fenomen koji se zapaža samo kod nas – naglašava sagovornica. Ono je prisutno u mnogim sredinama kada zalihe antibiotika preostanu u kućnim apotekama.”

Osim neželjenih dejstava, interakcije sa drugim, istovremeno korišćenim lijekovima, može nastati i rezistencija na određeni antibiotik u nekoj sredini.

“Rezistencija nastaje prije svega kada se antibiotici subdoziraju i kada se ne poštuje preporuka ljekara o dužini njihove primjene”, ukazuje dr Prostran.

“Mape rezistencije u nekoj sredini određuju koje antibiotike treba primjenjivati. Suzdržanim propisivanjem antibiotika u nekoj sredini, produžavamo njegov “životni vijek”, odnosno odlažemo nastanak rezistencije.

Kako se gotovo 80 odsto svih antibiotika primjenjuje u primarnoj zdravstvenoj zaštiti, uloga ljekara opšte prakse je ključna.

Odložena reakcija

Neki antibiotici mogu da imaju takozvana odložena dejstva.

“To je na primjer slučaj sa “hloramfenikolom”, “metronidazolom” – objašnjava dr Milica Prostran. – Mehanizmi nastanka tih neželjenih dejstava su kompleksni. Tako, “hloramfenikol” izaziva veoma rijetko, kod jedne od 50.000 osoba, aplastičnu anemiju koja je posljedica idiosinkrazije. Dolazi do depresije koštane srži čak i poslije primjene malih doza kod osjetljivih osoba.

Izvor: novosti.rs