Ovo su odgovori na najčešće postavljena pitanja o vakcini protiv HPV-a

Vakcinacija protiv HPV virusa u Srpskoj zvanično je počela krajem marta, a prema podacima Instituta za javno zdravstvo Republike Srpske, do 17. novembra su vakcinisane 2063 osobe.

Pravo na besplatnu vakcinaciju u Republici Srpskoj imaju djevojčice i dječaci uzrasta od 11 do 15 godina, jer je tada, tvrde doktori, ona najefikasnija. Ostali građani koji su zainteresovani za vakcinaciju treba da izdvoje 210 maraka po dozi, a preporučeno je da se dobiju dvije.

Vakcinacija djece u Banjaluci

Iz Doma zdravlja Banjaluka ističu da je do sada vakcinisano preko 700 djece, tačnije do 17. novembra vakcine je primilo 719 djece, uzrasta od 11 do 15 godina, oba pola.

“Od 13.11.2023. godine, Dom zdravlja je pokrenuo kampanju aktivne imunizacije vakcinom protiv HPV-a, u prostorijama Higijensko-epidemiloške službe, gdje je organizovan pregled i vakcinacija djece oba pola uzrasta od 11 do 15 godina, u vremenskom periodu od 10h do 17h”, poručili su iz Doma zdravlja.

Najčešća pitanja

S obzirom da je ovo novina u našem zdravstvenom sistemu, iz Doma zdravlja ističu da se roditelji više raspituju o efikasnosti i kvalitetu ove vakcine.

Kako navode, najčešća pitanja roditelja su:

• Da li je HPV vakcina bezbjedna, efikasna i kvalitetna?
• Ko proizvodi vakcinu i gdje se proizvodi?
• Da li se dječaci trebaju vakcinisati?
• Da li vakcinacija ima neželjene efekte, ako ima, koje?
• Da li mogu birati da ne vakcinišem svoje dijete?

Bezbjednost i efikasnost

Iz banjalučkog Doma zdravlja dostavili su nam i odgovore na najčešće postavljena pitanja roditelja, pa su tako pojasnili da je vakcina protiv HPV bezbijedna, što pokazuje podatak da je do danas u svijetu dato više od 500 miliona doza vakcine, a da nije zabilježen nijedan alarmantni neželjeni događaj.

“Ovo je jedna od najefikasnijih vakcina koja je do sada dobila dozvolu za upotrebu. Devetovalentna vakcina štiti od tipova HPV, koji izazivaju 90% svih slučajeva raka grlića materice i 90% svih slučajeva genitalnih bradavica. Efikasnost vakcine je veća u pretinejdžerskom periodu, prije stupanja u seksualne aktivnosti. Ovo je jedina vakcina na svijetu koja štiti od šest vrsta raka: raka grlića materice, anusa, vagine, vulve, penisa i grla”, poručuju iz Doma zdravlja Banjaluka.

Proizvođač

Takođe, ističu da devetovalentna vakcina (Gardasil 9), koja je dostupna u RS, se proizvodi u Merck Sharp & Dohme (MSD), čije je sjedište u SAD.

Vakcinacija dječaka

Ljekari preporučuju i da se dječaci vakcinišu, jer HPV infekcija može da izazove nekoliko vrsta raka i genitalne bradavice kod muškaraca, a postoji mogućnost da se muškarci i žene zaraze HPV-om ubrzo nakon što postanu seksualno aktivni.

“Zato je važno da se i dječaci vakcinišu vakcinom protiv HPV”, kažu u banjalučkom Domu zdravlja.

Nuspojave

Osim toga, navode i da nakon vakcinacije mogu se javiti: crvenilo, otok ili bol u ruci gdje se daje injekcija, ali da nažalost na društvenim mrežama kruže glasine koje HPV vakcinaciju povezuju sa teškim nuspojavama.

“Ove lokalne reakcije ili neželjeni efekti obično traju manje od jednog dana i nisu opasni. Nažalost, na društvenim mrežama i među tinejdžerima kruže glasine koje povezuju vakcinaciju protiv HPV-a sa teškim nuspojavama ili hroničnim zdravstvenim problemima. Opsežne studije i tekuće praćenje bezbjednosti preko 500 miliona doza koje su da sada primjenjene širom svijeta ne podržavaju takve teze”, kazali su u Domu zdravlja.

Odgovarajući na posljednje pitanju, u Domu zdravlja su kazali da ljudi birajući da se ne vakcinišu se izlažu nepotrebno riziku od nekoliko vrsta raka i genitalnih bradavica.

O HPV vakcini

Harald zur Hausen je bio njemački ljekar, mikrobiolog, koji je 1976. godine postavio hipotezu o uzročnoj vezi između HPV infekcije i nastanka karcinoma grlića materice. Ova hipoteza je eksperimentalno potvrđena, a ljekar je 2008. godine za otkriće dobio Nobelovu nagradu.

Vakcina protiv HPV je subjedinična VLP vakcina, neinfektivna i neonkogena vakcina, koja stvara bolji imunogeni odgovor od onog nastalog nakon infekcije HPV, tj. prirodno stečenog imuniteta.

Sveobuhvatna kontrola raka grlića materice obuhvata:

• primarnu prevenciju – vakcinacija protiv HPV
• sekundarnu prevenciju – skrining i liječenje prekanceroznih lezija
• tercijarnu prevenciju – dijagnostika i liječenje invazivnog karcinoma grlića materice i palijativno zbrinjavanje

S obzirom na značajno globalno opterećenje raka grlića materice, generalni direktor SZO je 2018. godine pozvao na globalnu akciju u pravcu eliminacije raka grlića materice (manje od 4 oboljele žene na 100 000 žena širom svijeta), kroz strategiju trostruke intervencije: 

• vakcinisanje 90% svih djevojčica uzrasta do 15 godina, 
• skrining 70% žena,
• liječenje najmanje 90% svih prekanceroznih lezija otkrivenih tokom skrininga.

Podsjećamo, prema riječima stručnjaka, vakcinacija protiv HPV je najefikasniji i najisplativiji način prevencije raka grlića materice. 

U Republici Srpskoj je dostupna devetovalentna vakcina protiv HPV (Gardasil 9, proizvođača MSD).  reporučena besplatna vakcinacija protiv HPV se organizovano i besplatno sprovodi kod djevojčica i dječaka od 11 do 15 godina.

Banjaluka.com