“Otkrivene” nikad viđene fotografije o Banjaluci poslije zemljotresa

Multimedijalnom postavkom fotografija i filmskih zapisa u atrijumu Gradske uprave, danas je počelo obilježavanje pola vijeka od katastrofalnog zemljotresa, koji je 27. oktobra 1969. godine razorio Banjaluku.

Postavkom je prikazan život u Banjaluci nakon razornog potresa, od kojih njen prvi dio čini izložba 24 reprodukcije fotografija i negativa, koje su od novembra 1969. do sredine marta 1970. godine snimili banjalučki foto-amateri Radivoj Radanović, dr Aleksandar Sjerikov i Ljubinko Bato Smoljanović. Drugi dio postavke čini projekcija arhivskih filmova o banjalučkom zemljotresu, koje su  svojim amaterskim kamerama formata 8 mm i 16 mm snimili Ivica Kurtović, Miodrag Šobot i Ljubinko Bato Smoljanović.

Autor postavke, banjalučki kolekcionar i publicista Goran Barać kazao je da je kuriozitet ove multimedijalne postavke to da fotografije i negativi, čije su reprodukcije izložene, nikada ranije nisu viđeni u javnosti, jer su prethodnih pola vijeka bili dio privatnih kolekcija foto-amatera.

“Takođe, više od polovine kadrova arhivskih filmova nikada nije prikazano izvan „kućnog bioskopa“ njihovih autora”, istakao je Barać, dodajući da treći dio izložbe čine artefakti koje je Filatelističko društvo Banjaluka izdalo povodom 30. i 50. godišnjice banjalučkog zemljotresa, a kojeg čine prigodne koverte i žigovi.

Iza organizacije ovog podsjećanja na posljedice najveće prirodne katastrofe, koja je zadesila „krajišku ljepoticu“, stoji Filatelističko društvo Banjaluka, uz podršku Grada Banjaluka.

Načelnik Odjeljenja za kulturu, turizam i socijalnu politiku Neven Stanić, kazao je da je ova izložba jedan od događaja kojim će biti obilježena godišnjica zemljotresa.

“Želimo da njegujemo istoriju, da pokažemo kakva je Banjaluka bila i na koji se način nakon nemilog događaja obnavljala i razvijala”, zaključio je Stanić.

Prema njegovim riječima, već sutra, 24. oktobra, planirano je otvaranje izložbe u organizaciji Muzeja Republike Srpske, od 19 časova – pod nazivom „50 godina od zemljotresa u Banjaluci 1969-2019)“, autora Milenka Đorđevića.

Centralni događaj programa jeste izložba pod nazivom „Zemljotres u Banjaluci – 1969, solidarnost, obnova i izgradnja“ u organizaciji Muzeja savremene umjetnosti RS, Arhiva Republike Srpske i Udruženja arhivskih radnika, koja će biti ovorena 26. oktobra, u 19 časova u Banskom dvoru.

Za 26. oktobar najavljen je i okrugli sto u organizaciji Arhitektonsko-građevinsko- geodetskog fakulteta, u okviru kojeg će i Republički hidrometeorološki zavod imati prezentaciju na temu zemljotresnih dešavanja na području grada.

Zainteresovani posjetioci postavku u atrijumu moći će da vide do 31. oktobra, svakim radnim danom od 8 do 20 časova.

Inače, pedeseta godišnjica katastrofalnog zemljotresa, biće obilježena nizom, prigodnih memorijalnih događaja.

Zemljotres iz oktobra 1969. devastirao je kompletan grad. Život je izgubilo 15 ljudi, 1.117 je teže ili lakše povrijeđeno. Materijalna šteta je bila ogromna.

Na današnjem Trgu Krajine i danas se nalazi sat, koji je prestao da radi 27. oktobra 1969. godine u 9.11 časova, kao podsjetnik na kataklizmu, koja je prije pet decenija zadesila Banjaluku.

Izvor: ASBL