Na vidiku prvi koraci u rješavanju afere “Piralen” u Banjaluci

Kancelarija UNDP nedavno je sklopila ugovor sa holadnskom kompanijom “Tauv” koja bi trebalo da predloži buduće korake i uradi projekat sanacije kontaminiranog zemljišta u krugu nekadašnje fabrike “Incel” Banjaluci, saznaje Srpskainfo.

U Ministarstvu za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju su rekli da su oni preuzeli koordinirajuću ulogu i organizovali dva sastanka predstavnika svih relevantnih institucija radi definisanja daljih aktivnosti u vezi sa sanacijom zemljišta u “Incelu”.

“Na drugom sastanku formiran je operativni tim, koji je u zadatom roku od sedam dana prikupio sve raspoložive podatke koji su međunarodni konsultanti, koje je angažovao UNDP, tražili radi izrade prethodne procjene lokacije. Prikupljanje podataka u ovoj fazi se odnosilo na infrastrukturu podzemnih instalacija, arhivu dozvola koje su izdate za privredne subjekte u okviru Poslovne zone Incel”, rekli su u pomenutom ministarstvu.

Oni su dodali da se tu misli na sve dozvole, računajući i preduzeća koja su prestala sa radom, zatim geološke i hidrološke podatke, satelitske snimke lokacije, raspored objekata u Poslovnoj zoni, kompletnu podzemnu komunalnu infrastrukturu.

Operativni tim je svakodnevno u komunakciji sa međunarodnim konsultantima, s obzirom da se na osnovu podataka kreira plan za održivo upravljanje kontaminiranim područjem i projekat sanacije.

Istakli su da imaju inforaciju da je UNDP sklopio dogovor sa specijalizovnom komapanijom “Tauv”.

“Međunarodni eksperti najavili su da bi, nakon što analiziraju dostavljene podatke, u narednom periodu trebalo da posete Banjaluku i obiđu lokacije u PZ “Incel” radi dobijanja jasnije slike radi kreiranja plana za upravljanje kontaminiranim područjem i projekat sanacije”, pojasnili su u Ministarstvu za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju.

Rješavanje ovog problema zahtijeva nekoliko faza, kao što su tačna analiza trenutnog stanja, prijedlog rješenja i odabir najbolje tehnike sanacije tog područja, detaljan projekat sanacije i, naravno, nakon što problem bude riješen – monitoring i praćenje.

“Posljednji podaci uzorkovanja podzemnih voda su ohrabrujući, imajući u vidu da nisu pokazali veće koncetracije zagađenja piralenom i teškim metalima od dozvoljenih”, poručili su iz Ministarstva.

Foto: Siniša Pašalić

S obzirom na hitnost i ozbiljnost situacije u Poslovnoj zoni “Incel”, ministar Srebrenka Golić se u junu sastala sa ambasadorom Švedske u BiH i pokrenula inicijativu da se interventno djeluje, u okviru projekta “Ekološki prihvatljivo upravljanje postojanim organskim zagađujućim materijama (POPs) u industrijskom i sektoru upravljanja otpadom”, koji  realizuje UNDP BiH, a finansira Vlada Švedske, izvrši sanacija kontaminiranog zemljišta u Poslovnoj zoni Incel te izvoz opasnih supstanci na krajnje uništavanje.

Švedska Ambasada je prihvatila inicijativu, a obezbijeđena je i saglasnost Upravljačkog odbora dok je UNDP odobrio Srpskoj i FBiH po 300.000 dolara za lokacije koje su identifikovane kao prioritetne.

Predloženo je i uključivanje jedna od vodećih institucija, ako ne i vodeća u Evropi, za rješavanje ovakvih i sličnih problema, Švedske agencije za kemikalije, KEMI, koja bi imala savjetodavnu ulogu u rješavanju problema.

“Sanacija zemljišta u Poslovnoj zoni “Incel” mogla bi da traje godinama, jer činjenica je da je ovaj problem sa kojim se suočavamo nastajao desetinama godina unazad. Na policiji i tužilaštvu je da utvrdi odgovornost poslovnih subjekata koji su nekada djelovali ili djeluju i danas u ovoj poslovnoj zoni”, istakli su pomenutom ministarstvu.

Ekološka katastrofa

Podsjetimo, Srpskainfo je prije nekoliko mjeseci ekskluzivno objavio seriju tekstova o ekološkoj katastrofi koja se desila u PZ “Incel”, a o kojoj nije bilo informacija u javnosti.

Tom prilikom utvrđeno je da je gorilo veoma opasno i kancerogeno ulje piralen, ali da su požar ugasili banjalučki vatrogasci.

Zatim je obavljena kontrola zemljišta u “Incelu” i utvrđeno je da su na čak 21 lokaciji nađene veće količine piralena.

Na nekim mjestima je utvđeno da ga ima i do 3.000 puta više nego što je dozvoljeno.

Jedino što je ohrabrujuće u ovom slučaju, jeste potvrda da piralena nema u podzemnim vodama.

Izvor: srpskainfo.com / Autor: Goran Obradović / Foto: Siniša Pašalić