Banjaluka ima sve uslove za razvoj, ali ostaje bez radne snage

Banjaluka ima odličan geografski položaj, prirodne resurse i 70 odsto radno sposobnog stanovništva, ali se s druge strane suočava sa velikim iseljavanjem ljudi u inostranstvo, neplanskim razvojem i slabim prilivom investicija.

Banjaluka je prije rata bila snažan industrijski centar, čije su firme zapošljavale po nekoliko hiljada radnika, dok trenutno u privredi grada dominiraju mikro preduzeća i preduzetnici koji se prevashodno bave trgovinom i uslužnom delatnošću. Banjalučki privrednici danas kao najveće končnice za napredak izdvajaju žestoku konkurenciju, slab kapacitet za izlazak na tržište zemalja Evropske unije, te neprilagođenost školskog sistema potrebama privrede.

Banjaluku u narednim godinama vidimo kao glavni grad RS i regionalni centar koji se razvija na trgovinskom, kulturnom, privrednom, ekonomskom, političkom i drugim poljima, poručili su, međutim, nedavno iz Gradske uprave.

Usvojena je Strategija razvoja do 2027. godine, kojom su postavljena četiri strateška cilja za unapređenje grada. Prvi od ciljeva jeste ekonomski razvoj, odnosno uspostaviti povoljno poslovno okruženje, sa jakom i konkurentnom privredom i rastom domaćih i stranih investicija. Namjera je u narednih 10 godina smanjiti stopu nezaposlenosti za 10 odsto, povećati broj zaposlenih u proizvodnim delatnostima za najmanje 30 odsto, investicije za 50 odsto, kao i bruto plate za 20 odsto.

Koje su to prednosti i slabosti grada Banjaluka, na desetogodišnjem putu razvoja, nadležni su sumirali u Strategiji razvoja.

Prednosti

1. Banjaluka ima karakteristike glavnog grada i sjedište je institucija RS
2. Odličan geografski položaj, blizina Hrvatske, Srbije i Slovenije
3. Univerzitetski, kulturni i zdravstveni centar regije
4.  Kvalifikovana i konkurentna radna snaga
5.  Dobra saobraćajna povezanost sa susjednim zemljama
6. Prosječna starost stanovništva niža od prosjeka RS
7. Pozitivan prirodni priraštaj, 70 odsto radno aktivnog stanovništva
8. Grad je sertifikovan kao povoljno poslovno okruženje
9.  Smanjeni troškovi i vrijeme registracije preduzetnika
10. Djelimično smanjeni parafiskalni nameti na lokalnom nivou
11. Grad dodjeljuje podsticaje u oblasti preduzetništva
12.  Budžet grada je stabilan i likvidan
13.  Raznovrsni prirodni resursi, velika površina poljoprivrednog zemljišta
14. Grad sa velikim brojem zelenih površina
15. Postojanje fabrike vode, regionalne deponije, Eko toplane
16. Dovoljan kapacitet Fabrike vode za budući razvoj grada i veoma dobar kvalitet vode za piće
17.  Razvijen IT sektor, naročito u privatnom sektoru
18.  Izuzetna gastro i ugostiteljska ponuda
19.  Razvijen manifestacioni turizam
20. Bogato kulturno-istorijsko nasljeđe
21. Duga sportska tradicija s vrhunskim rezultatima na najvećim svjetskim i evropskim takmičenjima.

Slabosti

1. Visoka stope migracije u grad iz sela, gdje mahom ostaju staračka domaćinstva. Paradoks je što 85 teritorije Banjaluke čini ruralno područje, a čak 75 odsto stanovnika živi u urbanom dijelu grada
2. Neriješena infrastruktura u brojnim prigradskim naseljima, a djelimično i u gradu
3.  Niska privredna aktivnost, naročito u ruralnim područjima
4.  Velika površina neobrađenog poljoprivrednog zemljišta – nedovoljno razvijena poljoprivreda
5. Dodjela podsticaja za ruralni razvoj ne daje dovoljno rezultata
6.  Nedovoljno razvijena prerađivačka industrija
7.  Zaposlenost dominantno u uslužnim djelatnostima i/ili javnom sektoru
8. Odlazak u inostranstvo zbog bolje plaćenih poslova
9. Nedostatak radne snage u IT sektoru, metaloprerađivačkoj, građevinskoj, drvoprerađivačkoj i kožarskoj industriji
10. Slab priliv stranih investicija
11.  Neriješeni imovinski odnosi na području grada
12. Nedovoljan broj poslovnih zona za potencijalne domaće i strane investitore
13.  Neplanski razvoj prigradskih naselja
14. Sporo rješavanje problema bespravne gradnje
15.  Nedovoljni finansijski kapaciteti Grada za ulaganja u infrastrukturu
16. Nepostojanje sistema za prečišćavanje otpadnih voda iz javne kanalizacije
17.  Nedovoljna pokrivenost kanalizacionom mrežom
18.  Nedovoljna pokrivenost urbanog dijela grada sistemom daljinskog grejanja
19. Nedovoljan broj parking mjesta u centru grada i stambenim blokovima
20. Neuređenost obala i korita rijeke Vrbas i drugih vodotokova
21. Neadekvatno zbrinjavanje opasnog otpada
22. Nefunkcionalan aerodrom
23. Slab nivo iskorišćenosti željezničkog saobraćaja
24. Nedovoljan broj studentskih domova
25. Velike zapuštene površine s alergenima
26. Nedovoljan broj kontejnera i kanti

Za unapređenje grada u prve tri godine planirano je ulaganje skoro 197 miliona maraka. Od toga, za ekonomski razvoj biće uloženo oko 54 miliona, a ostatak je predviđen za poboljšanje društvenog i sektora zaštite životne sredine.

Planirani su kapitalni projekti izgradnje komunalne infrastrukture u okviru tri zone za investiranje, podsticaji i podrška malim i srednjim preduzećima – naročito u oblasti inovacione delatnosti i zapošljavanja i samozapošljavanja, za unapređenje poljoprivredne proizvodnje, izgradnju rejonskih tržnica i podršku osnivanju mini-prerađivačkih i proizvodnih pogona.

Digitalizacija

Prioriteti za naredne godine jeste da od Banjaluke naprave modernu urbanu sredinu, zasnovanu na konceptu „pametnog grada“. U skladu s tim želi se postići da 30 odsto više građana koristi informaciono komunikacione tehnologije, 20 odsto više da vrši plaćanja elektronskim putem, te da 40 odsto od svih usluga Gradske uprave bude digitalizovano.

U planu je razvoj Banjaluke kao grada sporta, zdravlja i znanja, te zelenog grada, kao ekološki održive i komunalno opremljene sredine.

Izvor: Srpskainfo/ Nataša Telebak/ Foto: Siniša Pašalić/RAS Srbija