Srpska istorija na filmskoj traci

“Golgota Srbije” Stanislava Krakova iz 1940, “Jugoslavija po volji naroda” Mikija Stamenkovića iz 1988. i “Sa verom u Boga” Mihaila Popovića iz 1932. najznačajniji su filmovi programa “U kontekstu”.

Rekao je ovo upravnik arhiva Jugoslovenske kinoteke iz Beograda Aleksandar Erdeljanović govoreći o manifestaciji koju u Istočnom Sarajevu organizuje Kinoteka Republike Srpske.

Prvi dio programa “U kontekstu” trebalo je da bude otvoren sinoć u Palama u saradnji sa Jugoslovenskom kinotekom, a posvećen je obilježavanju 100-godišnjice početka Prvog svjetskog rata. Osim dokumentarnih i igranih filmova pripremljena je i izložba “Srbija i Srbi na filmu u Prvom svjetskom ratu” čiji autori su Erdeljanović i njegov kolega Božidar Marjanović.

“Riječ je o izuzetno značajnoj postavci gdje je hronološki predstavljen cijeli niz snimanja od Sarajevskog atentata pa do oslobođenja otadžbine. To čini mozaik dešavanja koje su zabilježile kamere domaćih i stranih snimatelja”, istakao je Erdeljanović.

Dodaje da je obilježavanje ovog jubileja veoma važno, jer je to prvi veliki svjetski sukob i izmijenio je geografsku i političku kartu Evrope.

“Prvi put stvorena je Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca i na taj način srpski narod je prvi put bio zajedno u zajedničkoj državi. Filmske kamere imale su veoma značajnu ulogu i zabilježile su mnoge događaje i omogućile da generacije i poslije sto godina mogu da vide mnogo detalja i osjete koliko je za Srbe taj rat bio strašan i krvav”, naveo je Erdeljanović.

Istakao je da je snimanje ratnih operacija bilo značajno, kako za propagandu vojske, tako i za podizanje morala među narodom.

Urednik programa Kinoteke Republike Srpske Jadranka Pandurević najavila je da će manifestacija trajati do 30. juna.

“Publika će moći da pogleda i dokumentarce “Sarajevski atentat” u režiji Suada Mrkonjića iz 1964, “Cerska bitka” Svetozara Pavlovića iz 1964, “Kolubarska bitka” Svetozara Pavlovića iz 1968”, kazala je Pandurevićeva.

Na repertoaru su i igrani filmovi “Sarajevski atentat” Fadila Hadžića iz 1968, kao i “Belle epoljue” ili “Poslednji valcer u Sarajevu” Nikole Stojanovića snimljen 1990, a premijerno prikazan 2007. Ulaz na sve projekcije je besplatan.

Film “Marš na Drinu” Živorada – Žike Mitrovića označiće kraj programa, čiji je pokrovitelj Ministarstvo prosvjete i kulture RS.

Privilegija

Izložba “Srbija i Srbi na filmu u Prvom svjetskom ratu” nedavno je postavljena u zdanju Jugoslovenske kinoteke u Beogradu, a Kinoteka RS dobila je ekskluzivno pravo da izradi kopiju za RS. Publika u Istočnom Sarajevu ima privilegiju da je pogleda istovremeno kada i Beograđani.

“Ova respektabilna izložba uskoro će se naći pred publikom širom Srpske”, najavila je Jadranka Pandurević.

Izvor: Glas Srpske