Misterija Uskršnjeg ostrva (FOTO)

Pažljivim iskopavanjem dvije džinovske glave na Uskršnjem ostrvu arheološki tim je otkrio da one imaju i tijela koja se protežu nekoliko metara u dubinu”, što je novina koja može da dovede do potpunog razrješenja misterije Uskršnjeg ostrva.

Na Uskršnjem ostrvu, poznatom i kao Rapa Nui, ima oko 1.000 takozvanih moai statua, za koje je javnost do sada vjerovala da se radi samo o oblikovanim glavama s djelimičnim torzom.

Međutim, nedavno su arheolozi, koji se u okviru projekta “Easter Island Statue Project” (EISP) bave proučavanjem zagonetnog lokaliteta, iskopali cijeli torzo i to sa rukama.

“Naš tim je otkrio torzo dvije statue, visine sedam metara. Stotine, možda i hiljade posjetilaca ostrva bile su zapanjene kada su vidjele da ove statue imaju i tijelo. Međutim, ono što je još važnije jeste to što smo otkrili važne stvari o tehnikama drevnog graditeljstva na Rapa Nuiju”, izjavila je direktorka projekta Džo-En van Tilburg.

Ono što su oni, između ostalog, otkrili jeste da su moai statue podignute baš na tim mjestima i da stoje na kamenim postoljima, te da je u njihovoj obradi korišteno više različitih kamenih alatki, kamenja i konopaca.

Takođe su otkrili i da su u temelju statua bile izbušene rupe u koje su uglavljena debla s konopcima kojima su statue podizane u vertikalni položaj.

“Pronašli smo velike količine crvenog pigmenta koji je možda korišten za bojenje statua. Konačno, pronašli smo i urezani znak na jednom postolju, koji vjerovatno predstavlja kanu. Na leđima statua nalaze se brojni petroglifi (crteži na kamenu), koji takođe predstavljaju polinezijsku kanu ili vaku. Pretpostavljamo da postoji jaka veza između tih simbola i identiteta tvorca statue, ili onih kojima je ona pripadala”, rekla je Van Tilburgova.

Za moai statue, koje su i zaštitni znak zabačenog Uskršnjeg ostrva, nije najjasnije ko ih je, kada i zašto izgradio, ali se pretpostavlja da su stare između 400 i 1.000 godina.

Uskršnje ostrvo otkriveno je 1722. godine, a 1888. pridodato Čileu kao najbližoj državi.

Uskršnje ostrvo, na lokalnom jeziku poznato kao Rapa Nui, odnosno Isla de Paskua na španskom, nalazi se na jugu Tihog okeana.

Na lokaciji od oko 3.600 kilometara zapadno od Čilea, Uskršne ostrvo je jedno od najnenaseljenijih mjesta na svijetu. Ime je dobilo zbog toga što ga je na Uskršnji dan godine 1722. otkrio Holanđanin Jakob Rogeven.

Inače, zanimljiv je Rogevenov prvi susret s ostrvom. Naime, prvo što je on kroz durbin ugledao jesu bile gigantske zidine, iznad kojih su stajale glave nekakvih divova s ogromnim kacigama. Misleći da su to vojnička utvrđenja nekih kiklopskih stvorenja, Rogeven je preduzeo sve mjere opreza i sutradan ujutru se iskrcao sa posadom. Tu su ih dočekala nova iznenađenja. Među ogromnim kamenim terasama koje su se okomito spuštale u more, iznad kojih su, poput kamenih čuvara, stajale gigantske statue s ogromnim crvenim kacigama, ugledali su ljude normalnog rasta. Vidjeli su kako pri izlazećem suncu u nekom ceremonijalnom položaju pale vatre ispred statua. Predio oko pobožnih urođenika i kamenih likova sastojao se od uređenih plantaža krompira i banana. Iznad njih su se uzdizali zeleni obronci ugašenih vulkana, čiji su mrtvi krateri davali jedinu pitku vodu na ostrvu. Rogeven o tom susretu ovako piše:

“Silno smo se začudili ugledavši one statue. Nismo mogli da shvatimo kako je bilo moguće da ljudi bez konopca i bez skela usprave takve statue.”

Ostrvo je trokutastog oblika. Na površini od nekih 160 kvadratnih kilometara živi blizu 4.000 ljudi, od kojih većina u glavnom gradu Hanga Roi. Ostrvo je nastalo od tri vulkana Poike, Rano Kau-a i Terevake.

Danas je ostrvo poprilično pusto, s biljem koje rijetko formira čak i nisko rastinje ili višu travu. Kažu da su nekada na ostrvu bile mnogobrojne šume palmi, te je osnovna pretpostavka da su urođenici iskoristili sve šume na ostrvu kako bi izradili kipove. Arheološka istraživanja pokazuju da su za izradu kipova korišteni drveni kalupi te da su ih donosili na trenutne lokacije pomoću drvenih okvira za vrijeme obreda.

Prvi kontakt s ostatkom svijeta desio se 5. aprila 1722. (na Uskršnju nedjelju) kada je Holanđanin Jakob Rogeven pronašao ostrvo na kojem je tada živjelo između 2.000 do 3.000 naseljenika, mada se pretpostavlja da je na ovom ostrvu nekada živjelo i 15.000 ljudi.

Smatra da je civilizacija Uskršnjeg ostrva pala drastično u 17. vijeku kao rezultat prevelike populacije, uništavanja šuma te iskorištavanja ograničenih prirodnih resursa.

Francuski istraživač Žan-Fransoa de Galaup posjetio je ostrvo 1786. godine došavši sa rta Horn, u Čileu. Za vrijeme svog ostanka na ostrvu izradio je njegovu detaljnu kartu. Kasnije, nastavio je putovanje prema Havajskim ostrvcima, Japanu i ostatku Azije.

Do sredine 19. vijeka, broj stanovnika je blago porastao na 4.000, međutim, nakon samo 20 godina, progonjeni trgovcima robovima i bolestima koje su donijeli stanovnici kopna gotovo je izumrla cijela populacija. Naime, posljednji udarac ostrvska kultura primila je 1862. godine, kada su, uz silna razaranja, lovci na robove odvukli više od hiljadu ostrvljana, uglavnom muškaraca (a među njima i vladara, plemiće i sveštenike), u Peru, gdje su ih koristili kao tegleće životinje i kopače guana. Nakon godinu dana, samo petnaest ih je preživjelo, ali su i oni bili zaraženi crnim boginjama. Da tragedija bude veća, nemilosrdni robovlasnici su ih tako bolesne vratili na ostrvo, što je uzrokovalo pomor velikog dijela stanovništva ostrva. Na kraju je ostalo samo 110 stanovnika. Uskršne ostrvo konačno se se pripojilo Čileu 1888. po Ugovoru o pripajanju ostrva, koji je Vlada Čilea potpisala zajedno s urođenicima.

Jedna od kontroverzi u vezi s ostrvom svakako je porijeklo moai kipova. Mnogi istraživači ostrva jednostavno nisu mogli da prihvate činjenicu da su kipove izgradili Polinežani. Štaviše, šezdesetih godina, Erih von Daniken objavio je teoriju da su bića sa drugih planeta, koja su nekako završila na ostrvu, izgradila kipove ultramodernim alatima.

Naučnici su na razne načine pokušavali da otkriju kako su statue, od kojih neke imaju i preko 80 tona, pomjerane koristeći brojne metode transporta – od njihovog vezivanja za debla koja su potom vukli po zemlji do povlačenja kroz položene krošnje drveta poput sanki.

Jedno od realnijih rješenja dao je arheolog Teri Hant sa Univerziteta na Havajima, koji je ponudio zanimljivu teoriju koja bi mogla da bude i istinita.

Naime, Hant smatra da su tri grupe domorodaca bukvalno šetale ove statue po ostrvu koristeći samo konopce, ljudstvo i, naravno, strpljenje.

Rapa Nui zapravo nije izvorno ime ostrva; skovali su ga doseljenici iz Rape sa Basovih ostrva, kojima je ostrvo ličilo na njihov zavičaj. Inače, izvorno ime je bilo je Te pito o te henua (Pupak svijeta) zbog svoje izolacije. Drugo domorodačko ime za ostrvo je Mata ki te rangi (Oči koje gledaju nebo).

Posljednjih godina, usljed sve većeg interesa za Uskšnje ostrvo, raste i njegova popularnost među turistima, tako da je priliv turista veći iz godine u godinu.

Upravo zbog svega toga izgrađen je i aerodrom “Mataveri”, koji je jedini na ostrvu. S obzirom na to da ima pistu dugu 2.903 m smatra se i kao alternativna pista svemirskog programa Sjedinjenih Američkih Država u slučaju nesreće ili hitnog slučaja.