Balkanski kriminalci ojadili Norvešku za 174 miliona dolara

Kriminalci sa Balkana su raznim poreskim prevarama ojadili budžet Norveške i odgovorni su za gubitak poreza od 174 miliona dolara.

Ilustracija

“Najviše se pogođeni dijelovi istočne Norveške, koja je izgubila 29 miliona dolara, a riječ je o multikriminalnim mrežama i one predstavljaju ozbiljnu prijetnju”, rekao je šef službe za otkrivanje poreskih prekršaja Jan-Egil Kristijansen.

On kaže da su za ove pronevjere odgovorni kriminalci iz balkanskih država koji su u periodu od posljednjih 18 mjeseci oštetili državni budžet Norveške raznim poreskim prevarama.

“U pitanju su višestruka i povezana krivična djela, koja su prikrivena uz pomoć inteligentnih metoda. Za kriminalce koji dolaze u Norvešku ovo je veoma unosan posao”, dodao je Kristijansen.

Norveške vlasti primijetile su da su se u posljednjih nekoliko godina usljed ekonomske krize u nekim industrijama, a naročito u građevinskoj industriji, gdje postoji veliki povrat uloženih sredstava, povećale kriminalne aktivnosti u vezi sa utajom poreza i izdavanjem fiktivnih faktura. Premijer Erna Solberg dala je 3,9 miliona dolara za borbu protiv ovog problema.

“Veliki dio građevinarskih poslova u Norveškoj obavljaju subjekti koji ne igraju po pravilima. Moguće je da se ostvaruje zarada u visini od milijardu dolara u poslovima koji se ostvaruju ispod radara”, kaže predsjednik Udruženja građevinara Norveške Jon Sandnes.

Takvi subjekti su često dio kriminalnih mreža koje najveći dio novca izvlače putem izdavanja fiktivnih faktura, odnosno izdavanjem računa za fiktivne poslove koji nisu izvršeni.

Iza poslova sa fiktivnim fakturisanjem stoje dobro organizovane mreže sa prilično složenim strukturama. One biraju građevinsku industriju, jer je manje rizična i u praksi se dobijaju manje kazne nego na primjer u aktivnosti trgovanja drogom.

Pomenuti subjekti su često podugovarači koji rade na građevinskim projektima koje finansira država. Oni često zapošljavaju radnike kojima se ne isplaćuje puni iznos plate koja je prikazana u knjigama. Takođe, postoje slučajevi u kojima se vrše prevare sa povratom PDV-a.

“Kriminalci koji imaju mnogo novca ne mogu kupiti skup automobil ili investirati u druge stvari, jer je to previše uočljivo. Alternativa je da se ulaže u druge vrste kriminala kao što je trgovina drogom i prostitucija ili da se novac iznese iz zemlje. Prevare u građevinarstvu su osnova za finansiranje novog kriminala. Mi uviđamo ovu šemu, ali ne uspijevamo uvijek da to i prekinemo”, kaže predstavnik norveškog Odjeljenja za finansijski kriminal Peter Nordengvajen.

Kada je riječ o poreskim prevarama, naročito prevarama sa PDV-om, one čine poreski sistem prilično ranjivim. Poreznici u Engleskoj označavaju ovu prevaru kao najveću prijetnju zdravom funkcionisanju države. Takođe, znatno više novca se može dobiti u prevarama sa PDV-om nego sa ostalim vrstama krivičnih djela iz oblasti poreza.

“Ovi slučajevi uglavnom kreću sa dna, kada policija uhvati nekoga ko je izbjegavao plaćanje poreza ili vrši prevare sa PDV-om. Kada se suoče sa visinom kazne za te prekršaje, tada propričaju i klupko se počne odmotavati”, kaže Nordengvajen.

Specijalni policijski istražilac Mona Mirvold radila je 15 godina da bi shvatila metode ovog krivičnog djela.

“Pronašli smo načine da rješavamo ove slučaje. U svima njima uključeni su isti ljudi i oni se međusobno poznaju”, objašnjava Mirvold.

Prve kriminalne mreže koje su u Norveškoj radile fiktivno fakturisanje dolazile su iz Švedske, Finske i Danske, ali većina njih je uhvaćena i njeni članovi su osuđeni. Zatim su u 2000. godini stigle albanske kriminalne mreže koje su naročito bile aktivne u poslovima krečenja i bojenja fasada. Ove grupe su bile više profesionalne nego ranije grupe. Metode fiktivnog naplaćivanja su bile dobro uklopljene u knjigovodstvo i većina unesenih brojki u poslovne knjige izgledale su logično.

Nakon izdavanja fiktivnih računa i dobijanja keša novac se često pohranjuje na bankovni račun otvoren na lažno ime. U nekim slučajevima vlasnik ovog računa je davno otišao iz Norveške. U specijalnom projektu iz perioda 2009-2013, usmjerenom protiv ovakvih prevara, otkriveno je da je urađeno fiktivno fakturisanje u visini od milijardu dolara. Oko 100 ljudi iz 25 različitih kriminalnih grupa je procesuirano i 40 njih je osuđeno.

Švedska

Nekoliko evropskih zemalja, uključujući i Švedsku, uveli su takozvanu reverzibilnu naplatu u građevinarstvu, što je umanjilo broj pomenutih krivičnih djela. Norveška još nije uvela ovaj sistem.

Izvor: Glas Srpske