Podijeljena mišljenja o imidžu Amerike

Američko liderstvo u očima trećine građana BiH ima pozitivan imidž, dok za polovinu stanovništva BiH SAD imaju negativan imidž, pokazuje velika studija na globalnom nivou u 130 zemalja svijeta američke organizacije “Gallup”.

Naime, u dijelu istraživanja, koje su sproveli u BiH u maju prošle godine, pokazalo se da 33 odsto građana ima pozitivan imidž prema SAD, 47 odsto negativan, dok 20 odsto populacije nema stav o tome.

Ovi podaci zanimljivi su s obzirom na to da su SAD najznačajnije za postizanje Dejtonskog mirovnog sporazuma i među najvećim pojedinačnim donatorima poslijeratnoj obnovi zemlje. Iako nije navedeno kako su se izjašnjavale pojedine etničke grupe, može se očekivati da je bošnjačko stanovništvo najviše pozitivno orijentisano, dok bi se među Srbima očekivalo najviše negativnog mišljenja. Ali čak i ovi podaci pokazuju da je među Bošnjacima mnogo onih koji ili nemaju mišljenje ili imaju negativno mišljenje o imidžu SAD.

Očekivano, u našem regionu najlošije mišljenje o SAD ima Srbija, dok je najviše pozitivno orijentisanih u samoproglašenom Kosovu. U Srbiji samo 20 odsto stanovništva ima pozitivno mišljenje o liderstvu SAD, dok 52 odsto misli negativno, a trećina stanovništva nema mišljenje. Po procentu pozitivno orijentisanih prema SAD, iza Srbije su u Evropi još samo Bjelorusija i Rusija. S druge strane, Kosovo je sa 84 odsto pozitivno orijentisanih na prvom mjestu u Evropi. Iako je pozitivno mišljenje prema liderstvu SAD u Srbiji još malo, zanimljiv je trend: U zadnjih nekoliko godina imidž SAD u Srbiji se dvostruko popravio, i ima uzlazni trend, s obzirom na to da je 2011. godine samo osam odsto građana Srbije imalo pozitivno mišljenje.

Pomalo iznenađujuće, najviše negativno orijentisanih prema SAD u Evropi je u Sloveniji: Tamo čak 57 odsto građana ima negativno mišljenje o američkom liderstvu. Iza Srbije po negativnom mišljenju su još Grčka i Crna Gora, takođe sa po 52 odsto negativno orijentisanih.

Iako je u Hrvatskoj u odnosu na 2012. došlo do porasta pozitivnog mišljenja, ono je još niže nego u BiH i iznosi 30 odsto. Najviše pozitivno orijentisanih u Hrvatskoj je bilo 2009. godine, otkad se u toj zemlji sprovodi istraživanje. Tada je 56 odsto Hrvata imalo pozitivan odnos prema SAD.

Globalno gledano, svjetski imidž SAD se popravio u 2013, mada, kako se ističe u istraživanju, još nije dosegao nivo koji je imao na početku prvog mandata predsjednika Baraka Obame. U 2013. pozitivno je o SAD mislilo 46 odsto svjetske populacije.

Tokom svjetske finansijske krize 2007. i 2008. SAD su imale najniži ugled – samo 33 odsto svjetske populacije imalo je pozitivno mišljenje. Najveći izazovi prošle godine za SAD su bili slučaj Edvarda Snoudena i afera prisluškivanja, te događaji u Siriji i iranski nuklearni program. S obzirom na trendove, u istraživanju se preporučuje da SAD tokom 2014. godine rade na jačanju partnerstva i učvršćivanju savezništava širom svijeta.

U Evropi 41 odsto građana odobrava američko liderstvo, dok 27 odsto ima negativno mišljenje. U “Gallupu” napominju da je većina istraživanja u Evropi sprovedena prije izbijanja afere prisluškivanja njemačke kancelarke Angele Merkel i drugih evropskih lidera. Kosovo, Albanija i Irska imaju najbolje mišljenje o SAD, a u Srbiji, Bjelorusiji i Rusiji, kao što smo rekli, ima najmanje građana sa pozitivnim mišljenjem.

“Obama bi trebalo da resetuje odnose u Evropi koja se suočava sa izazovima u Ukrajini i postizanju prekookeanskog trgovinskog sporazuma sa SAD”, navode u “Gallupu”.

Istraživanje je sprovedeno kroz lične ili telefonske razgovore na reprezentativnom uzorku od hiljadu rezidentnih građana, a tačnost iznosi od plus minus 1,7 odsto do plus minus pet odsto, sa pouzdanošću od 95 odsto.

“SAD ostaju privržene BiH”

SAD ostaju privržene BiH, a prijateljstvo prema ljudima u BiH ogleda se kroz velika ulaganja, naveli su u Ambasadi SAD kao odgovor na “Gallupovo” istraživanje o percepciji SAD u BiH.

“Naše predano osoblje, radeći u svim dijelovima zemlje, sarađuje sa lokalnim vlastima, civilnim društvom, medijima i građanima na širokom spektru pitanja, od bezbjednosti do turizma, od obrazovanja do vladavine zakona. Mi osjećamo da imamo odgovornost prema BiH, posebno u pogledu garantovanja Dejtonskog mirovnog sporazuma, i tu obavezu ćemo ispoštovati”, naveli su u odgovoru.

Podsjetili su da su uložene desetine miliona dolara u projektima pomoći, te da je 2010. godine izgrađena nova zgrada Ambasade u Sarajevu.

Izvor: Nezavisne