“Duh koji hoda na Teatar festu u Banjaluci: Priča o svim sistemima svijeta

Malo koji ljubitelj pozorišne umjetnosti u Banjaluci pamti prazna mjesta u velikoj sali Narodnog pozorišta Republike Srpske – bar za vrijeme održavanja Teatar festa. No, takav slučaj zabilježen je na ovogodišnjem, 19. izdanju festivala.

Pokoja prazna stolica mogla se vidjeti i u nedjelju, kada je na petoj takmičarskoj večeri ansambl Srpskog narodnog pozorišta iz Novog Sada u koprodukciji sa Centrom za razvoj vizuelne kulture izveo predstavu “Duh koji hoda”, po tekstu i u režiji makedonskog dvojca Dejana Dukovskog i Aleksandra Popovskog.

Jedan od razloga što ove godine na najvećem pozorišnom festivalu u Republici Srpskoj nije zabilježena potraga za kartom više jeste i nezadovoljstvo publike pojedinim takmičarskim predstavama. Međutim, to nikako ne možemo reći za predstavu “Duh koji hoda”, koju je publika pozdravila glasnim ovacijama i nakon koje su se mogle čuti samo riječi hvale.

Glavnog lika i nosioca radnje, Aleksandra zvanog Mara, igra Nenad Pećanac. On od bezazlenog šekspirologa, kojem banka oduzima kuću, postaje revolucionar i duh koji hoda. Zanimljivo je to što je pisac njegov nadimak i nadimak brata mu Žanka (igra ga Strahinja Bojović i sve vrijeme insistira da ga zovu Žan) izveo iz imena francuskog revolucionara.

Iako Žan-Pol Mara (1743-1793) naizgled nema nikakve veze s ovom predstavom, njegova francuska buržoaska revolucija veoma je slična revoluciji o kojoj se govori u “Duhu koji hoda”.

“Postoje vučji sistemi, postoje ovčji sistemi, a ovaj naš je mišji sistem i on ne zaslužuje da bude spomenut ovde. Naravno, ti vučji sistemi su upravo oni koji rukovode onima koji nama vladaju”, kazao je na okruglom stolu nakon predstave Nenad Pećanac, pojašnjavajući da komad ne govori striktno o sistemu u Srbiji, Makedoniji ili BiH, nego da se radi o univerzalnoj priči koja bi se mogla ispričati svugdje u svijetu.

Upravo zbog toga se pisac Dejan Dukovski, rekao je Aleksandar Milosavljević, upravnik SNP-a, u Novom Sadu osjeća kao kod svoje kuće. Tako je, dodao je Milosavljević, i u Štutgartu i u Visbadenu, a tako bi, sigurno, bilo i u Banjaluci.

Na Teatar festu nisu bili prisutni Džeger i Ričards makedonske drame, kako zovu Dukovskog i Popovskog. No, prisutnost glumaca bila je, naravno, neizostavna, a pored Pećanca najzapaženije uloge imali su Radoje Čupić, koji je igrao četiri različita negativna lika, zatim Gordana Đurđević-Dimić, koja je igrala majku, suprugu i udovicu čije je sve vrijedno ostalo u nekom starom sistemu, Igor Pavlović kao pijani pop, te Jovana Stipić koja je veoma emotivno odigrala suprugu glavnog protagoniste. Višeminutnu scenu gdje Stipićeva igra potpuno naga teatrolog Aleksandar Grandić prokomentarisao je riječima da se “zbog toliko dobro odigrane survanosti ljudske sudbine nije stigla ni primijetiti estetika nagog ženskog tijela”.

Izvor: Nezavisne