Dva Božića po dva kalendara

Vremenska razlika između katoličkog i pravoslavnog Božića je 13 dana. Ta razlika ustvari predstavlja današnju razliku između Gregorijanskog i Julijanskog kalendara. Kod katoličke crkve u upotrebi je Gregorijanski kalendar, dok Srpska pravoslavna crkva i još par pomjesnih crkvi koriste Julijanski kalendar.

Kalendar

Julije Cezar

Julijanski kalendar je uveo Julije Cezar, 46. godine p.n.e. sa ciljem da ispravi dotadašnji rimski lunarni kalendar koji je bio krajnje nepraktičan. On je pozvao astronoma Sosigena iz Aleksandrije da napravi novi kalendar. Sosigen je, koristeći postojeći egipatski kalendar, uveo solarnu godinu koja traje 365,25 dana, a problem godine koja nema cio broj dana je riješen uvođenjem prestupne godine sa 366 dana na svake četiri godine. Dan bi se dodavao na kraju februara koji je tada bio posljednji mjesec u godini.

Problem sa svim kalendarima je što period okretanja Zemlje oko Sunca traje 365,242199 dana, što je utvrđeno mnogo kasnije. Tako Julijanska kalendarska godina ima višak od oko 11 minuta što se sabira kako godine prolaze. Sada, dvije hiljade godina poslije nastanka Julijanskog kalendara, imamo Julijansku Novu godinu 13 dana kasnije od stvarne Nove godine. Novu godinu po Julijanskom kalendaru praznuje i Srpska pravoslavna crkva, kao i još neke pravoslavne crkve. Kod nas se proslavlja pod nazivom Srpska nova godina, odnosno Pravoslavna nova godina.

Gregorijanski kalendar

Greška koju je pravio Julijanski kalendar pomjerala je ravnodnevnicu, a time i vrijeme Uskrsa i ostalih praznika. Katolička crkva je, poslije nekoliko neuspelih reformi, to ispravila. Papa Grgur XIII je objavio da posle 5. oktobra 1582. dolazi 14. oktobar iste godine ispravljenog, novog kalendara. Po novom kalendaru, koji je dobio ime po papi Grguru, godine kraja vijeka su prestupne samo ako su prve dvije cifre te godine deljive sa četiri. To znači da su 1600. i 2000. prestupne, a 1700., 1800. i 1900. nisu  prestupne po Gregorijanskom kalendaru, ali jesu po Julijanskom. Time se akumuliraju 3 dana razlike na 400 godina između ova dva kalendara. Početna razlika bila je 10 dana, danas je 13 dana, a nakon 2100. godine uvećaće se na 14 dana. To znači da će pravoslavni Božić od tada padati 8. januara.