Loše upravljanje gasi javne firme

Osam preduzeća koja su bila u većinskom vlasništvu RS i lokalnih zajednica ugašeno je u posljednje četiri godine, a njihovoj likvidaciji uglavnom je kumovala loše upravljanje.

Uspostavljanjem registra javnih preduzeća Agencije za posredničke, informatičke i finansijske usluge (APIF) 2012. godine, on je brojao 233 preduzeća u vlasništvu RS i lokalnih zajednica, dok je trenutno u njemu evidentirano njih 225. Među ugašenim preduzećima najviše je komunalnih – tri. Katanac je stavljen na toplane u Derventi i na Sokocu i Javno-komunalno preduzeće “Gradina” iz Kalinovika.

Ugašeno je i preduzeće “Sava” iz Broda, “Autotransport” iz Prijedora, “Čajavec PT” iz Banjaluke, “Inga” iz  Gradiške i nekadašnji gigant prehrambene industrije “Sava” iz Bijeljine.

Predsjednik Sindikata građevinarstva i stambeno-komunalne djelatnosti RS Dragana Vrabičić kaže da komunalna preduzeća zbog katastrofalnog stanja u koje su dovedena odlaze u stečaj i likvidaciju.

“Preduzeća su dovedena u taj položaj zbog katastrofalne naplativosti usluga, lošeg odnosa lokalne vlasti prema njima, ali i političkih prepucavanja. Pored toga, zaposleni  u komunalnim preduzećima imaju niska primanja”, kazala je Vrabičićeva i dodala da prognoze i za mnoga preduzeća koja su preživjela nisu optimistične.

Ekonomski analitičar Zoran Pavlović ističe da preduzeća u vlasništvu RS i lokalnih zajednica ne predstavljaju ništa drugo nego plijen koji raspoređuju oni koji su na vlasti.

“Do katastrofalne situacije u javnim preduzećima dolazi i zbog toga što na čelo njih postavljaju kadar koji nije profesionalan, već se radi isključivo o onima koji su zaslužni za stranku i dobijanje glasova. Na kraju kao rezultat imamo gašenje tih preduzeća jer su ona u ogromnim gubicima koji se akumuliraju u posljednje vrijeme”, kazao je Pavlović.

Naglasio je da podaci o gašenju osam javnih preduzeća predstavljaju signal odgovornima na nivou RS i u lokalnim zajednicama i da se može očekivati još takvih slučajeva ukoliko ne budu preduzete ozbiljne mjere za održavanje njihove funkcionalnosti.

“U najgoroj poziciji su komunalna preduzeća jer se računi za komunalne usluge gomilaju. U tim preduzećima se jedino održava ogromna zaposlenost, isplata plata je bez uplate doprinosa i stvaraju se nove dubioze”, rekao je Pavlović.

Zaposleni

Prema podacima APIF-a preduzeća u vlasništvu RS i lokalnih zajednica su 2012. imala 26.920 radnika, a na kraju 2015. godine 26.898. U APIF-u naglašavaju da podaci o broju radnika nisu potpuno pouzdani zbog toga što pojedina nisu dostavila finansijske izvještaje.

Ugašena javna preduzeća

• “Toplana” Derventa
• “Toplana” Sokolac
• “Gradina” Kalinovik
• “Sava” Brod
• “Autotransport” Prijedor
• “Čajavec PT” Banjaluka
• “Inga” Gradiška
• “Sava” Bijeljina

Izvor: Glas Srpske