Investicije porasle za 39 miliona maraka

Direktne strane investicije u BiH pristigle u prva tri mjeseca ove godine porasle su za 42,67 odsto u odnosu na isti period lani, ali je njihov iznos i dalje višestruko manji od potrebnog za podsticaj privrednog razvoja.

Podaci Centralne banke BiH o investicijama u prvom kvartalu koji su procijenjeni za potrebe platnog bilansa pokazuju da su direktna strana ulaganja iznosila 130,4 miliona, dok su u istom periodu lani stranci u BiH investirali 91,4 miliona KM.

“Na reinvestiranu zaradu odnosi se 91,4 miliona, dok je u istom periodu lani po istom osnovu u BiH stigao 25,1 milion KM investicija”, kažu u Centralnoj banci BiH.

Iznosi stranih investicija, koje bi trebalo da budu jedan od najznačajnijih podsticaja ekonomskog razvoja, nalaze se u velikom padu u posljednjih desetak godina. Najviše stranih direktnih investicija stiglo je 2007. i 2008. godine, kada je uloženo 2,599 milijardi, odnosno 1,337 milijardi KM. To su jedine dvije u posljednjih deset godina u kojima su strana ulaganja mjerena milijardama.

Ekonomski analitičar Goran Radivojac smatra da je ovogodišnji iznos investicija zanemarljiv, ukoliko se uzme u obzir činjenica da bi prirodna bogatstva kojima zemlja raspolaže mogla donijeti daleko više novca.

“Izdavanjem tih bogatstava pod koncesiju mogli bi privući značajan kapital. Strane direktne investicije jesu poželjne, ali činjenica je da u svijetu ne postoji privredni sistem čiji je razvoj baziran samo na njima. Domaće investicije su mnogo prioritetnije”, kaže Radivojac.

Put stranih ulagača tokom velike investicione ekspanzije koja je teritoriju Evropske unije zahvatila prije desetak godina mnogo češće je završavao u BiH, ali ga je presjekla globalna ekonomska i finansijska kriza od koje nije došlo do osjetnijeg rasta priliva novca od stranih ulaganja. Radivojac ističe da stranci i danas mogu naći interes za početak poslovanja na našim prostorima.

“Najveći potencijali za privlačenje stranih investicija leže u elektroenergetskom sektoru, a sjeverni dio RS, koji je autoputem povezan za Zagrebom, ima velike potencijale u okviru prerađivačkog sektora”, kaže Radivojac.

Direkcija za ekonomsko planiranje BiH izradila je nedavno analizu koja predviđa da će direktne strane investicije u BiH ove godine dostići nivo od 2,4 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP). Strani investitori su prema toj analizi najviše zainteresovani za ulaganja u obnovljive izvore energije, a sve više pažnje privlače i oblasti nekretnina i turizma. Tokom naredne tri godine se očekuje dodatni rast učešća inostranih ulaganja. Planirano je da u 2017, 2018. i 2019. godini investicije dostignu 2,6, 2,9, odnosno tri odsto BDP-a.

Doznake jače od investicija

Lični transferi iz inostranstva godinama unazad višestruko nadmašuju direktne strane investicije, a podaci Centralne banke BiH pokazuju da su gastarbajteri porodicama i prijateljima od 1998. godine poslali oko 35 milijardi KM.

Najviše novca stiglo je 2007. godine, kada je uplaćeno 2,770 milijardi, a najmanje pet godina ranije – 1,966 milijardi KM.

Izvor: Glas Srpske